NO DIA


VIII FEVEREIRO MDCCCLXXXV


CELEBRANDO DA POPULAçãO


P O R


CASTELNUOVO


A ENTRADA DE SEUNOVO PáROCO


M. R. DON CARLO HELLWEGER


CAPCOM


EXULTANTE PARA O ANIVERSáRIO DA FAUSTA


EM NOME:


DE TODA A RAPRESAMTAçãO


ESSES DOCUMENTOS PATRII


NA áREA DE FELIZ ACEITAçãO


PARA O PASTOR DESEJADO


OFERECE COMSAGRATOS DE DEDICAçãO



Ex -autentico em membrana mumita di Sigillo na corda de Canape 1632

Anno millesimo tricentesimo sexagesimo secundo Indict. XV die veneris tertio intrante lunio in Ausugo Feltrensis Dioecesis ante Domum habitationis Rodelli hospitis, presentibus Dominis Xichone q. Domini Rambaldi et Blaxio quondam Domini Antonii de Castronovo, Blaxio et Martino fratribus naturalibus dicti Domini Xiconis, et Domino Praesbytero Bertoldo Plebano Ecclesiae Sanctae Mariae de dicto Ausugo testibus et aliis.
Ibique Nobilis Vir Dominus Zeremias filius q. Nobilis Viri Michaelli de Castronovo per se et suos haeredes dedit, vendidit et tradidit Iure proprio, in perpetuum, pro libero et expedito allodio Ioanni dicto * . . . filius quondam Baldini de Prato Veteri de Tuscia nunc habitantis praefati Ausugii ibi praesenti, et recipienti et ementi per se et suis .heredibus, unum sedimen cum domo superius edificata cum muns et aljis hedeficiis lignaminis, cum canipa, cum ** . . . stabulo, curtivo et horto, et aliis suis juribus ibi dicto sedimini adiacentibus et pertinentibus, jacente in praefato Ausugo in hora Tejarii cui coheret a mane Otolinus quondam Pacis, a Meridie et a septemtrione Viae publcae, et a sero Matthens quondam Varoli de dicto Ausugo et forte aliae sunt coherentiae veriores. Ad habendum etc. cum omnibus etc; et hoc nominatim praetio et foro centum librarum Den. Venetiarum parvorum, quos .denarios et praetium idem venditionis per se et suos haeredes confessus. Ex omni sibi non datae etc., quam rem etc., pro quibus omnibus etc.
Ego Ioannes filius q. Martini de Ausugo Imperiali auctoritate Not. pub. his omnibus interfui, et rogatus scripsi.

* Manca.
** Manca.

Spectabili Viro Domino N. Vicario Burgi Vallis Ausugii amico suo bonorando etc.

Spectabilis Amice carissime etc.
Quia coram nobis conquestus est Ioannes de Bonaguro de Caltrano Juridictionis Scledi nobis comissae qualiter per nonnulos subditos spectabilitatis Vestrae in pertinentiis septem Comunium jurisdictionis Vestrae comissae, per vim sibi loanni Bonaguro eripuerit tronos triginta tres et marchetos duodecim quos pluries asserit ex via juris mediante coram oflicio Vestro, contra quem asserit exceptum fuisse per tales raptores, non esse de jurisdictionis Scledi, qua propter praesentium tenore fidem indubitatam spectabilitati Vestrae facimus et attestamus, ipsum Ioannem Bonaguro esse de Villa Caltrani, districtus et Jurisdictionis nobis commissae. Idcirco spectabilitatem Vestram deprecamur, ut ipsi Ioanni Bonaguro nostro subdito, sive alicui suo procuratori pecunias raptas sua solita justitia mediante restitui facere vellit nos ad similia per spectabilitatem Vestram paratum.
Ex Scledo 28 Augusti 1510.

Antonius a Ponte de Vigulo Vattario Civis Tridenti, Scledi Vice Cap.

* *

*


Quatro documentos seguem os privilégios do clero.

Nós Alberto, para Gratia, de Deus, duque da Áustria, de Stiria, de Carintia et de Crovatia etc., contagem do tirol etc., fé fazemos abertamente com esta carta para nós e para nossos queridos primos et heredi, a todos aqueles Quem eles verão, eles lerão, Overo ouvirá, como em alguns pauzinhos do nosso campo do Tirol e abaixo do Adige ET em outros lugares e egrave; Era um costume, quando algum outro padre morreu, juízes, juízes classificados em seus bens e para qualquer um não deixaram nada, dos quais estamos bem informados pelo Rev.Mi Vescovi, senhores e conselheiros, que em nosso país não fizeram & não o fizeram & não egrave; Útil em honrar, porque são padres muito poderosos e instruídos, para as igrejas que permanecem nada, e peri e ograve; Os óculos canônicos e livros com vestimentas falham e eles os cessam oficii.
Portanto, para Deus, para nós, e para todos os nossos antecessores heredi, e para a saúde de nossas almas, tendo feito a primeira boa consideração e os conselhos dos cavalheiros predominados, distorcemos e distorcemos os costumes mencionados, e nós temos verdadeiramente libertado a isso todos os sacerdotes do bispado de Trento que são livremente submetidos a nós, que quando um desses morre, n & egrave; Vicarii, N & Egrave; Juízes, eles são quem são procurados, precisam enlouquecer para se intrometer em qualquer conta nos ativos dos referidos sacerdotes, mas que podem dizer as igrejas, onde se encontram, exceto se fossem por dívidas reais sobre o amarrado , pelo qual, interessou -o, neste caso o crédito deve ser satisfeito pela primeira vez de acordo com o que & egrave; Legal e de Raggion; E se algumas disputas eram diferenciadas nessas coisas, essa final e a briga devem ser o vigário da varinha em que & egrave; Poste a igreja ou pieve, desses sacerdotes. E os padres por essa gratia devem todos os anos, em um túmulo; para fazer um aniversário para nós e para nossos antecessores, e heredi, e sucessores em Bolzan, com todas as belezas, vigílias e massas, de acordo com ela é necessária Para princípios e princesas, segundo nós, com isso, temos cartas do bispo e capítulo de Trento.
Acima disso, nos comprometemos com nosso querido Capitanio dell'adige, e a todos os outros capitães, senhores, cavaleiros e servos, e a todos os capitães Burggeffi, Vicari, como são nomeados, e todos os nossos Oflicianti e assuntos no Presominato Conti Del Tyrol Et do Adige Present, que estão por vir, de que condomínio eles serão e querem, expressamente, que não combatem em conta, e se contradizem, fazem contra nós e nossa graça, e eles seriam seriamente perfurado..

* *

*

Nós maximilianos para a graça de Deus dos romanos o tempo todo augutor do reino, arquiduver da Áustria, duque da Borgonha, Barbantia, Gheldria, etc. Contagem de fiandria et de tyrol etc., fé vamos fazer aqui! Cuidado com nossos Sacs de Pergine et Valsugana, eles deram para entender e notificaram algum e egrave; Era um costume antigo, que quando um piervano, altarista, excessivamente, outro sacerdote, o Capit.O daquele lugar, em nosso nome, levou todos os ativos deles sacerdotes, que após sua morte, o deixaram: e por esse motivo , eles se apresentaram, somos gradualmente reclamados e agravados, porque exigiram que seus ativos pudessem contestar sua vontade à saúde de suas almas e eles imploraram quanto ao governador e pré -escravo, de modo que ele parecia querer alterar tal coisas; e acima disso, para a Gratia Especial, cometemos e queríamos, que os padres de Pergine et Valsugana, e seus sucessores nas coisas acima mencionadas, para o futuro, devem ser estrelas e estar de acordo com isso & egrave; Chieresia em nosso cont & agrave; do tirol como foi mantido por nossos príncipes e duques da Áustria etc. E acima disso, vocamos para todos vocês presentes e subsequentes capitães em Pergine et Valsugana que você *. . . E em nossa Gratia, você os deixa em paz, e com isso, não facilita, nem permite que outras pessoas transmitam em qualquer conta, porque é e iGrave; & Egrave; Volont & Agrave; nosso et cos & igrave; Vamos comandar; com fé disso etc. Dado em Luspruch, Di Marti após domingo Laetare, da Nativit & Agrave; de Cristo mil quatrocentos e noventa, do nosso reino no quinto ano.

* *

*

Commissio Domini Regis em cônsul.
Cristofforo Colmer, no Pievan demitido Decreto de Federo de Pergine que faço por mim, e geralmente para toda a Chieresia de Pergine et Valsugana, pela qual tenho pleno liberdade e agrave; Com esta carta, e eu avisei a todos, como o Ill.Mo e muito poderoso Sr. Massimiliano Rei dos Romanos em todos os tempos Aus Tirol e Flandria, etc., nosso muito agradecido e príncipe do país, a mencionar todos os sacerdotes, deu sua Gratia sobre a questão da Nostra dessa maneira:
Quando um de nós passa por esta vida, a de nossos ativos é feita, como é feito nos países com outros sacerdotes sobre a Chieresia do controve; Tirol; Et cos & igrave; Temos que ser mantagnudi e, caso contrário, não devemos ser agravados sicome, contamos com o privilégio de sua majestade sagrada: cos & iGrave; Eu prometo para mim e pelo nome dos padres sacerdotes, a quem nós e nossos sucessores, pelo Gratia recebemos, perpetuamente perpetuamente vamos em pérgine na igreja do pieve, com vigílias, massas e oficiais no canto, para As pré -reações da Áustria: e ainda oraremos pelas almas dos princípios predominantes da Áustria, e para eles você vive que Deus lhes dá vida longa e bom governo. E somos obrigados a fazer isso ao nosso custo e despesas, e tudo o que está lá e ograve; fielmente. E com fé disso, aconselhei este instrumento para o nome do nome dos sacerdotes pré -ominados, meu selo.
Dado em inspruch the di mercori, na véspera da contratação do ano de Madona mil quatrocentos e noventa.

* *

*

Maximizamos para Gratia d'Addio dos romanos em todos os tempos multiplicador do Reino em Ungaria, Dalmácia, Crovatia; Rei, Arciduca da Áustria, Duke na Borgonha, na Bretanha e em Barbantia, em Gheldria etc., Conte em Fiandria et tyrol etc., fé fazemos abertamente com esta letra, como sempre somos de mente e voluntà para deixar em deixar O seu próprio é todos os estados do nosso país do Tirol, com seus privilégios grátis e de francidade; E também somos de Voluntà e Gratia para confirmar seus privilégios, e a francação grátis a todas as pessoas que estão constantemente no servital do Deus Todo -Poderoso, e os mantemos com seus privilégios, também são mantidos os escritórios de Deus.
Portanto, à nossa frente apareceram alguns prelados poderosos de nossos queridos prelados, isto é, e egrave; Abbati, Prevosti, Decani, Abbadesse, priori, et Prior, Convents, Pievani, Vicarii e outros devotos do estado dos sacerdotes reverendos do bispo doi Trento et Pressanon, com a demonstração de cartas da boa memória do nosso predecessor Duke Ernestria de Áustria que eu sou de palavra como seguida aqui:
Nós, por Gratia, de Deus, Duque da Áustria, de Styria, de Carintia, et de Crovatia, Sr. Della Marca de Schiavonia et de Pordenon etc., Conde de Auspurgh, de Tyrol, De Pilier, et de Ribrug Marquês de Burgau et alsatia etc., fé que fazemos por nós e por nossos heredi e subescarda, o que foi realizado para nós para nossos fiéis e devotos * ....... todo o previvi, Decani, Pievani e todas as outras pessoas espirituais de Os padres do Rev. em nossos bispos de nosso país, que é Trento et Pressanon, como são para os princípios de nossos antecessores e Signori Francadi, que seus parentes, sobre aqueles que lutam contra seus bens de sua morte, podem ser Heredit que nós , n & egrave; Niuna Outra pessoa temporal são senhores, cavaleiros, vicarii, overo outras pessoas, possíveis para entrar em seus cânones para torre seus bens, sobre eu faço outras violências: e por isso todos os anos para nossos antecessores, e para nós, eles fazem aniversários com todo o Chieresia em suas decanias, e elas ainda precisam fazê -las por nós e por nossos sucessores, de acordo com isso até esse momento, foi feito com a devoção da Chieresia; Mas porque, por adiante sua francação, privilégios e gratidão, eles foram parcialmente cortados, portanto, eles, em nós, reclamaram seriamente e oraram graticamente, que queremos reformar e conferir sua francização e especial gratia.
Acima disso, vimos e consideramos que suas orações são legais e certas; Por tanto, fazemos legalmente isso, para que nenhuma pessoa temporal surja para intimidar nos cânones, isto é, igrejas para danificar os altos ativos dos padres apelidados, porque eles cairão em grandes penalidades: e acima disso, concedemos Para os sacerdotes predominados, nos referidos bispos, prevê sua Francação Gratina de nossa gratia Potentia et Special, que temos: e porque eles oram devotamente a Deus por nós, nós os confirmamos e nos relacionamos -re -confiáveis ??para este instrumento presente , toda a sua francação, privilégios e gratificações dessa maneira etc.: que, para o futuro, eles devem ser privilegiados, que nós, nem outro intronietter nem desajeitado podem estar em seus ativos, sob nossa benevolência et gratia, e sob penalidade de um Mil Rainese, para o qual eles devem cair em qualquer sinor do TOURO do Tirol, sem qualquer absolvição de Gratia Overo daquele que falsifica os privilégios, gratie et Francation of the Preom Sacerdotes intepários desde que estavam à frente e, como estão contidos os privilégios.

Così commettemo alli nostri cari tutti li Signori, Cavalieri, Capitani, Burggraffi, Vicarii, Oflicianti et Sudditi, et a tutti gli altri, a chi venirà avanti tal privileggio, overo a chi saranno mostradi, che osservino et facino osservar, mantenghino et facino mantegnir a tutta la Chieresia delli detti Vescovadi, tutti li suddetti privileggi, gratie et francation, et non consentino che alcuno contrafaccia, nè entri in le Canoniche ovvero Chiese per voler tuorre li beni di detti Sacerdoti, eccetto quelli che sono parenti et quelli a chi sarà lasciatto qualche heredità, overo Legato, overo ch'attenderanno alle Chiese overo Canoniche, sotto la suddetta pena et nostra disgratia. Et tutti coloro che contrafaranno siano per nome notadi a ciascun Signor del Contà del Tyrol et Fasano, et coloro che non manifesteranno saranno da noi duramente castigati et puniti, perché non volemo, che la Chieresia sia aggravata oltra, et contra li suoi privileggi, gratie, francation et confirmation, acciocchè li nostri anniversarii et Chiese non venghino meno et rovinate. Et Noi per sempiterna memoria concediamo questo privileggio sigillando con lo nostro ducal Sigillo pendente, il quale è scritto in la Città Nova il di de S. Valentino Martire, l' anno dopo la Natività mille quatrocento e tredici.
Et perchè Ne hanno pregado gratiosamente a voler rinovar et confirmar alli antidetti Vescovadi li nostri privileggi, havendo considerato le sue giuste preghiere et le sue dovute orationi et officii che loro fanno, per nostra gratia confirmiamo et renoviamo per possanza di questo Instrumento tutti li suoi privileggi, gratie et francation, secondo che appare nell'antidetto privileggio; Et volemo che loro et li suoi successori possano goder, secondo che si contiene in essi privileggi, senza alcuna conditione nostra né di altri. Et commetteremo alli nostri Capitani, Conti, Baroni, Cavalieri, Vicari, e a tutti li nostri Officianti Suditi et fedeli de qual grido loro possino esser, li quali saranno richiesti per questa presente, overo Copia di questa, che conservino li prenominati Prelati, et tutti li altri della Chieresia, et suoi successori appresso li suoi privileggi, gratie et franchità, et in questa nostra confirmation et renovation siano mantegnudi et osservadi, et che niuno contrafaccia, ne consenti a contrafare in conto alcuno, sotto la pena contenuta nelli detti privileggi et francation, da esser tolta senza remission, et sotto la nostra desgratia. Et così, Noi ciò vi comandiamo, et Voi fate la nostra voluntà; et in fede.
Data in Insprusli il dì de Venere doppo S. Egidio, doppo la Natività di Cristo nostro caro Sig. mille quatrocento e novanta trei, et del nostro Regno Romano nell'ottavo, e nei quarto anno del Regno Ungaro.

Commissio Regis in Consilio.

* *

*

1373 Da una copia.

Nos Albertus et Leopoldus fratres Duces Goritiae, Duces Austriae, Styriae, Carintiae et Carniole, Comites Tyrolis etc. - Attendentes ex guerrarum strepitibus gravia damna insurgere mortalibus qu insurgere, resque maximas delabi atque Status, et ex concordia res parvas crescere et potentia augeri, Decrevimus quod discordia, quae inter nos et Dominum Franciscum de Carrara Paduae, et pro Sacr. Rom. Imperio Vicanutn Generalem; duduni extitit sublata de medio pax inde et concordia, quae inter nostros majores et suos viguit revertatur; qua propter aflectantes, ut omnis hinc inde tollatur discordia, pax et concordia vigeat, prout decet cum praefato Domino Francisco, haeredibus suis et eorum successoribus ad pacem, concordiam, unionem et dilectionem sinceram devenimus in hunc modum.
Volumus quod omnis rancor et odium, si quis, aut si quod inter nos, seu praedecessores nostros et praefatum Dominm Franciscum viguit, ille et illud tollatur et aboleatur, ita quod omnis inimicitia usque in praesentem diem, radicibus sit extirpata.
Insuper liberamus, quetamus et absolvimus eundem Dominum Padovanum, successores suos, et similiter Comunem Paduae de omni et quocumque, quod quavis ratione, ut jam petere possemus, usque in presentem diem, et quod ipsi nobiscum agere habuissent.
Item promictimmus dicto Domino Francisco Civitates Feltri et Belluni Comitatum Zumellarnm et quid quid nobis tradidit per suas patentes litteras, eius sigillo munitas, nulli Italico alienare, impignorare, commodare, nullumque Ius transferre in Italicum de eisdem. Item promittimus praefato Domino Francisco quod claudemus et claudi faciemus omnes stratas, passus, itinera et loca nostra, et subditorum nostrorum praesentia et qua in futuro acquiremus, ita et taliter, quod mercimonia Venetorum et quorumcunque venientia de Venetiis et locis eis subditis inde extrahi per transitum faciendo ad aliquas partes per terras loca et passus nostros et subditoruni nostrorum, ut est dictum, ut per quosvis alios de quibuscunque partibus, vellent conduci Venetias et ad terras et loca Venetis subdita, non permittemus transire nullo modo quinimo arripient et derobabuntur tamquam bona inimicorum nostrorum pro posse nostro. Nec non Veneti quicunque, et habitatores terrarum et locorum suorum personaliter capientur in terris nostris et locis supradictis, et prout inimicis nostris eos tractabimus, toto tempore quo guerra praesentialiter existens inter praefatum Dominum Franciscum ex una parte, et comune Venetiarum ex altera vigebit, iterum pro posse nostro. Et si praedicta guerra inter praedictos fieret pax et concordia et per Venetos postea iterum praefato Domino Francisco guerra fieret, promittimus usque ad triennium, computandum a die pacis factae, in totum et per totum facere, ut supra dictum est, et absque omni dolo et fraude.

* *

*

IUS - PATRONATUS

Universis et singulis praesentes litteras, sive praesens pubblicum Intrumentum inspecturis pateat evidenter et sit notum, quod litteras Sanctissimi in Christo Pontificis, et D.ni D.ni Martini Divina Providentia Papae V., ejus vera Bulla plumbea in Cordula Canapis, more romanae Curiae impendentis, bullatas, sanas et integras, non viciatas, nec cancellatas, nec in aliqua sua parte suspectas, sed omni prorsus vitio et suspicio, ne carentes, Nobis Petro Antonio Decretorum Doctori Abbati Monasterii S. Quirici Reatensis Dioecesis, in Romana Curia residenti, et R.mi in Christo principis Domini Domini Sancti Marcelli Rom. Eccl. Presbyteri Cardinalis Auditori, Executori unico ad infrascripta a Sede ap. specialiter deputato coram Notario publico et testibus infrascriptis. Egregium doctorem Dominum Ioannem de Prato in Romana Curia Causarum ac Illustrissimi Principis Domini Ioannis Gontiae et Tyrolis Comitatum Comitis infrascriptis litteris Apostolicis nominatum procuratorem, de cujus procurationis mandato nobis legitime constabat documentis praesentatis, nos cum ea quae decuit reverentia recepimus, hujusmodi sub tenore. Martinus Episcopus Seuvus Servorum Dei, dilecto filio Petro Antonio Abbati Monasterii S. Quirici Reatensis Dioecesis in in Romana Curia residenti salutem et apostolicarn benedictionem.
Iustis et honestis supplicum votis libenter annuimus, eaque favoris prossequimur opportunis. Dudum siquidem per partem Nobilis Viri Dilecti filii Ioannis Comitis Goritiae et Tyrolis nobis exposito, quod licet predecessores sui Goritiae et Tyroiis Comites, ac ipse postmodum veri Patroni Parochialium Ecclesiarum, ac nonnullorum aliorum beneficiorum in Goritiae et Tyrolis Comitatibus existentium, ac in pacifica possessione, ut quasi Iuris Praesentandi personas idoneas ad illa, tempore vacationis eorundem, et ut tales habiti, tenti et reputati fuissent, prout etiam praemissis in illis partibus erat pubblica vox et fama, quia de tum propter longum temporis intervallum, et precipue, quia ipse Comes olim per suos hostes captus et detentus, et bonis suis mobilibus, inter quae originalia litterae et munimenta super fundationibus et Dotationibus ecclesiarum earundem confecta, et de lure Patronatus hujusmodi mentionem facientia, fuisse, credebantur, spoliatum extiterat litterae et munimenta huiusmodi dicerentur fuisse subtracta, ipseque Comes alias quamvis per reputationem et fama praefacto de jurem docere non posset, Nos per alias litteras nostras Venerabili fratri nostro Episcopo Concordiensi mandavimus, ut se de praemissis, auctoritate nostra diligenter informaret, et si per informationem hujusmodi legitime constaret, dumtaxat ad eumdem Cornitem ac eius haeredes et successores pertinere ipsosque patronos eorundem esse et censeri debere auctoritate praefacta decerneret, prout in iisden litteris plenius continetur. Cum autem sicut exibita Nobis per partem dicti Comitis petitio continebat, de praedictis expositis clarius et comodius, ac per idoneos Testes in Rom. Curia quae in partibus liquere possit, per parte ejusdem Comitis asserentis se nonnullorum ex Ecclesiis et beneficiis praedictis Iuris - Patronati possessione pacifica gaudere, Nobis fuit humiliter supplicatum ut praemissorum indaginem alicui probo in dicta Curia committere de Auctoritate apostolica dignaremur; Nos igitur hujusmodi supplicationibus inclinati discretioni tuae per Apostolica scripta. committimus et mandamus quatenus de praemissis auctoritate nostra te diligenter informes et si per inforrnationem hujusmodi ea vera esse repereris, super quo tuam conscientiam oneramus Ius Patronatus illorum ex Ecclesiis et Beneficiis praedictis de quibus tibi per testes ac famam et reputationera antedictam, duntaxat legitime constiterit, ut prefertur addictos Dominum Comitem ac haeredes et successores pertinere eosque patronos illorum existere et censeri debere, auctoritate praefata decernas, non obstantibus in dictis litteris contentis caeterisque contrariis quibuscumque.
Datum Romae apud S.S. Apostolos, tertio nonas februani Pontificatus nostri anno tertio decimo.
Post quarum quidem litterarurn Apostolicarum praesentationem et receptionem, fuimus per praefatum Dormnum Ioannem de Prato pro curatorem nomine antedicto debita cum instantia requisiti quatenus ad executionem dictarum litterarum et contentorum in ejusdem procedere dignaremur, juxta earundem vim forinam et tenorem.
Nos igitur Petrus Antonius Abbas et Executor praefatus attendentes requisitionem hujusmodi fore justam et consonarn rationi, et quia ex relationibns et depositionibus testium fide dignorum per eumdem Dominum Ioannem de Prato procuratorem coram nobis productorum receptorum Juratorum et Examinatorum reperimus, et legitime de fama facta esse nobis fides, parochiales Ecclesias ac nonnulla alia beneficia Ecclesiastica praefata in Goritiae et Tyrolis Comitatibus existentia fuisse et esse foreque et existere de praesenti de Ire Patronatus praefati D.ni Ioannis Comitis ac Praedecessorum suorum Goritiae et Tyrolis Comitum, ipsosque D,os loannem Comitem et Praedecessores hujusmodi fuisse, et esse foreque, et existere veros Patronos Parochialium Ecclesiarum et beneficiorum praedictorum ac in possessione seu quasi luris praesentandi personas idoneis ad illa tempore vacationis eorundem, et ut tales habitos, tentos et reputatos, caeteraque contenta in praefatis litteris Apostolicis ventate fulciri. Idcirco autoritate Apostolica Nobis in hac parte commssa, Ius patronatus Parocchialium Ecclesiarum et aliorum beneficiorum praefatorum ad dictum Dominum Ioannem Coimtem, ut praefertur ac haeredes et Successores suos praedictos pertinere, eosque veros patronos illorum existere et censeri debere declaramus, decernimus et sententiamus per praesentes. In quorurn omnium et singulorum fidem et testimoniurn Praemissoruna praesentes litteras sive praesens pubblicum Instruitientum exinde fieri, et per notarium publicum insituin subscribi et publicari mandamus, nostrique sigilli jussimus et fecimus appensione communiri.
Datum et actum Romae in dono habitationis nostrae sub anno a nativitate Domini mill.mo quadrigentesimo tricesimo, indict. VIII, die die vero martis vicesima prima mensis Februarii, Pontificatus praefati Domini Papa Martini V anno tertio Decimo, praesentibus ibidem Venerabilibus religiosis et discretis Viris Fratre loanne Francisci de Urbe Ordinis Praemonstratensis rectore parocchialis Ecclesiae S. Marci de Urbe, et Ioanne Piper Clerico Mindensis Diocesis et aliis quam pluribus Testibus fide dignis ad praemissa vocatis specialiter et rogatis.
Ed ego Gerardus jverman de Nolae Clericus Coloniensis Diocesis publicus imperiali auctoritate Notarius quae dictarum Litterarum Apostolicarum praesentationi et receptioni, testium productioni, et declarationi omnibus .aliis et singulis dum sic ut praemittitur fierent et agerentur una cum praenominatis testibus praesens interfui , eaque sic fieri vidi et audivi; ideo hoc praesens publicum Instrumentum per alium fideliter scriptum exinde confecti, subscripsi, pubblicavi et in hanc publicam formam redegi signorum et nomine meis solitis una cuna * . . Domini Executoris sigilli appensione signavi rogatus et requisitus et testituonium praemissorum.
Et Ego Theodorus Boninches de Essendia Clericus Signum Coloniensis Diocesis, publicus Apostolica Auctoritate Notarius quia praefatarum Litterarum Apostolicarum praesentationi et receptioni, omnibusque aliis.et singulis duna sic ut praemittitur fieret et agerentur una cum praenominatis Testibus et Connotario meo praesens fui, eaque sic fieri vidi et audivi, Ideoque praesens publicum lnstrumentum per alium fideliter scriptum de mandato praefati Reverendi Domini Petri Antonii Abbatis et Commissarii ac executoris exinde confeci, subscripsi et publicavi signoque et nomine meis solitis et consuetis signavi in fidem et testimonium praemissorum.
Nos N R. mi ac Ser. mi principis et Domini Domini Maxirmliani Archiducis Austnae Domini nostri Clementissimi Vicepraeses, Regentes et Consiliarii Superiorum Austriae Provinciarum fidem hisce publice facimus et attestamur, praemissum Exemplum ex suo vero et integro originali per duos notario publicos subscripto et autentico hic penes Archiducana Austriacum asservato fideliter, de verbo ad verbum nil addito aut diminuto trasuntum, ideoque collatum cum dicto originali in omnibus concordare inventum etc.: in cujus rei testimoniuna has sigillis nostris anullaribus comuniri mandavimus.
Actum CEniponti decimoquarto Calendas lulii, anno mil.mo sexcentesimo et decimo tertio.

* *

*

Quod praefatus Illustrissimus Princeps Dominus Henricus, et olim Dominus loanne praefati Domini Henrici Comitis Germanus, Comites Goritiae etc. eorumque fratrum praedecessores Comites Goritiae fuerint veri Patroni Parochialium Ecclesiarum et aliorum beneficiorum existentium in Comitatibus Goritiae et Tyrolis.
Item, quod praefati Domini Comites Goritiae et Tyrolis etc. per tempora retrohacta fuerunt in pacifica et quieta possesione seu quasi Iuris Praesentandi personas idoneas ad ipsas Parochiales Ecclesias et ipsa beneficia existente et existentia in dictis Comitatibus Goritiae et Tyrolis tempore vacationis eorundem Ecclesiarum et Beneficiorum et dicto vacationis tempore quam plurimos et quoties fuit opportunum praesentarumt.
Item, quod ipsae personae praesentatae ad dictas Ecclesias et beneficia in dictis Comitatibus existentia assecutae fuerunt possessionem pacificam ipsorum beneficiorum ad quae fuerunt per dictos Dominos Comites praesentatae, et hoc vigore dicti Iuris patronatus pertinentis praefatis Dominis Comitibus.
Item, quod iamdiu existentibus praefatis Dominis Comitibus Henrico et Ioanne fratribus in puerili aetate fuerunt capti et detenti a quibusdam eorum hostibus, et spoliati nonnullis, imo fere omnibus eorum bonis mobilibus et praesertim juribus et instrumentis quamplunbus.
Item quod, fuit comunis opinio et credulitas, quod inter caetera mobilia, quibus fuerunt spoliati, fuissent jura et munimenta atque Instrumenta facientia mentionem de fundationibus et dotationibus factis per praefatos Dominos Comites ab antiquo Ecclesiarum et beneficiorum Praedictorum.
Item, quod in dictis Comitatibus et Iocis circunistantibus, esse publica vox et fama, quod praefati Domini Comites sunt veri patroni dictarum Ecclesiarum et aliorum beneficiorum existentium in dictis Comitatibus et ita habentur, tenentur et publice reputantur.
Item, quod praefatus Dominus Henricus Comes, esse in pacifica et quieta possessione seu quasi juris praesentandi personas idoneas dictas parochiales Ecclesias et beneficia existentia in dictis Comitatibus. Item, quod praefatus Dominus Comes Henricus fuit germanus praefati olim Domini Comitis Ioannis Comitis Goritiae et Tyrolis esse et est heres ejusdem ac successor in dignitatibus et comitatibus praedictis pro parte praefatum Dominum Ioannem tangentibus.
Item, quod de omnibus et singulis supradictis est publica vox et fama. Nos, Rev.mi ac Ser.mi Principis et Domini Domini Maximiliani Archiduci Austriae etc. Domini nostri Clementissimi Vicepraeses, Regentes, et Consiliarii Superiorum Austriae Provinciarum, praeesentium tenore publicum facimus testimonium, capitula praemissa quae ut constat in authentico processu penes nos existente, ex parte quondani Ill.mi Domini Henrici Comitis Goritiae et Tyrolis sub die ultima Aprilis anno mil.mo quadrigentesimo quinto coram R.mo Domino Petro Episcopo Petenensi, uti Delegato et Executore Apostolico, in civitate Austriae residente, producta fuere, ac inde plenissime probata per personas sacerdotales aliasque saeculares fide dignas fuisse extracta, fideliter et cum originali concordare In quorum fidem has sigillis nostris communiri jusimus annularibus.
Actum CEniponti decimo quarto Calendas lulii anno nill.mo sexcentesimo et decimo tertio.

* *

*

Translatio in latinum ex germanico.
Bulla D.ni Xisti Papae IV pro Comitibus Goritiae et Tyrolis. Cum sit compertum eos habere jus praesentandi ad Parochias et nonnulla alia beneficia in Comitatibus eorum, quod, si Investituras ab ordinariis intra bimestrem consequi non valuerint, eas aliunde tunc petere pos sint. 1480.
Nos N. R.mi ac Ser.mi Principis et D.ni Maximiliani Archiducis Austriae etc. D.ni nostri clementissimi Vicepraeses, Regentes et Consiliarii Superiorum Austriae Provinciarum fidem, facimus et attestamur, haec praemissa germanica ita registrata esse et legi in libro quodam registraturae Goritientis penes Archiducam Austriacum asservato, sub paragrafo vel titolo "Ius Patronatus " ubi in margine adscriptum est, originale fuisse transportatum Graecium. In quorum fidem haec signis nostris communiri jussimus.
Actum CEniponti decimo quarto Calendas lulii Anno millesimo sexcentesimo et decimo tertio.

Pel solenne ingresso del M. R. Don Carlo Hellweger nella Parrocchia di Castelnuovo, 8 Febbrajo 1885




Ricopiato da Giulio Coradello, Milano 1999